همگام با قرآن

پندهای لقمان به فرزندش

وَ اقْصِدْ فی‏ مَشْیِکَ وَ اغْضُضْ مِنْ صَوْتِکَ إِنَّ أَنْکَرَ الْأَصْواتِ لَصَوْتُ الْحَمیِرِ

(لقمان/19)

و در راه رفتن (و رفتارت) میانه رو باش ، و صدای خویش را کوتاه کن ( فریاد نزن) که زشت ترین صداها صدای الاغ  است

اعتدال و میانه روی

• از جمله نصایح لقمان به فرزندش ، میانه روی در راه رفتن است بگونه ای که نه تند روی داشته باشد و نه کند روی بلکه راه رفتن به صورت معتدل باشد ، برخی نیز مقصود از میانه روی در اینجا را ، نهی از راه رفتن مانند افراد متکبّر ومغرور دانسته اند ، وبر این اساس ، میانه روی یعنی راه رفتن از روی تواضع و وقار (1) از سوی دیگر گرچه این آیه ی شریفه در مورد میانه روی در مورد راه رفتن است ولی از آیات دیگرِ قرآن (2) استفاده می شود میانه روی واعتدال در هر کاری نیکوست و درحقیقت قرآن کریم با این آیات ، مؤمنین را از افراط وتفریط در زندگی باز داشته است .
• سفارش دیگر لقمان به فرزندش ، پرهیز از صدای بلند و گوش خراش است که این موضوع خود ، خروج از حدّ اعتدال در صدایی است که از دهان انسان خارج می شود ، البته باید توجّه داشت این مسئله بیشتر بر اساس عادتی است که به مرور زمان و در طول زمان برای انسان شکل گرفته است ، و قرآن کریم برای ملموس ساختن این توصیه ،  به صدای حیوانی مثال می آورد که صدایی بلند ، نا موزون و آزار دهنده دارد ، تا انسان با در نظر گرفتن آن ، از صدای بلند  و آزار دهنده بپرهیزد . (3)

پرسش : مقصود از میانه روی در راه رفتن چه می باشد ؟

پاسخ : مقصود آن است که انسان از تند روی وکند روی بپرهیزد بلکه با سکون و وقار راه رود واز روی تواضع گام بردارد واز راه رفتن متکبرانه بپرهیزد

---------------------

1-مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‏8، ص: 500

2-قرآن مسلمانان را امّتی میانه قرار داده است (وَ کَذلِکَ جَعَلْناکُمْ أُمَّةً وَسَطا) (بقره/143)

3-در برخی از روایات ، مصداقی از آن را عطسه کردن با صدای بلند ذکر کرده اند (تفسیر صافی ج‏4، ص: 146)